Bir aracın trafik kazasına karışması sonucu meydana gelen hasarlar onarılsa bile, aracın ikinci el piyasa değerinde azalma olabilir. Tamirat, orijinal parçalar kullanılarak yapılsa dahi, araç artık kazasız olarak değerlendirilmez ve bu durum aracın değerinde düşüşe sebep olur. Kazadan önceki ve sonraki piyasa değeri arasındaki bu fark, “Araç Değer Kaybı” olarak adlandırılır.
Kaza sonucu meydana gelen hasarlar onarıldığında, bu kayıtlar sigorta sistemine işlenir ve araç geçmişinde hasarlı olarak görünür. Bu durum, ikinci el piyasasında aracın değerini olumsuz etkileyebilir. Araç sahiplerinin ekonomik kayıplar yaşamaması adına değer kaybı talebinde bulunmaları mümkündür.
Araç değer kaybı Yargıtay 17.Hukuk Dairesi E. 2016/966 K. 2016/5728 T. 10.5.2016 sayılı kararında; “Değer kaybı, aracın trafik kazası sonucu hasarlanıp, onarılmasından sonraki değeri ile hiç hasarlanmamış haldeki değeri arasındaki farka dair olup, araçtaki değer kaybı belirlenirken, aracın markası, yaşı, modeli ve hasar gördüğü kısımları dikkate alınarak aracın kaza tarihinden önceki 2. el satış değerinin tespiti ile aracın tamir edildikten sonra ikinci el satış değerinin tespiti ve arasındaki fark göz önüne alınmaktadır.” Şeklinde açıklanmıştır.
Araç değer kaybı, kazaya karışan aracın onarıldıktan sonra piyasa değerinin düşmesi nedeniyle talep edilir. Ancak bu hakkın kullanılabilmesi için bazı şartların sağlanması gerekmektedir:
- Kaza çift taraflı olmalıdır. Tek taraflı kazalarda değer kaybı talebi mümkün değildir.
- Kazada tamamen kusurlu olan taraf değer kaybı talep edemez. Talepte bulunabilmek için kazada tam kusurlu olmamak gereklidir.
- Değer kaybı talebinde, tarafların kusur oranları dikkate alınır. Örneğin, kusur oranı %50 olan bir sürücü, toplam değer kaybının ancak %50’sini talep edebilir.
- Araçta kazaya bağlı olarak bir hasarın oluşmuş ve onarılmış olması gerekmektedir. Onarımı yapılmayan hasarlar için değer kaybı alınamaz.
- Değer kaybı talebinde bulunabilmek için, hasar gören parçanın önceki kazalarda zarar görmemiş olması önemlidir. Aynı noktadan daha önce hasar almış parçalar için değer kaybı hesaplaması yapılamaz.
Araç Değer Kaybında Kilometre Sınırı Var mı?
2021 yılında yapılan düzenlemeye göre, daha önce var olan kilometre sınırı kaldırılmıştır. Artık aracın kilometresi ne olursa olsun, değer kaybı talep edilebilmektedir.
Tavsiye Yazı: Kasko Değer Kaybı Öder Mi?
Araç Değer Kaybı Hesaplama
Trafik kazalarından kaynaklı olarak onarım gören araçlardaki ikinci el piyasa değerindeki azalma araç değer kaybı hesaplanması ile belirlenmektedir.14.05.2015 tarihli ve 29355 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan ve 01.06.2015 tarihinde yürürlüğe giren Karayolları Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası Genel Şartları Eki Değer Kaybı Hesaplama Esaslarına göre yapılmaktadır.
Aracın uğramış olduğu değer kaybı miktarını Kazaya karışan aracın piyasadaki tercih durumu, Hasarın boyutu, Aracın üretim yılı, Marka ve model bilgisi, Aracın kilometresi, Hasar geçmişi ve niteliği, Aracın kilometresi, İşlem gören parçaların niteliği ve sayısı, Trafiğe çıkış tarihi gibi hususlar etkilenmektedir.
Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2016/4690 E.-2016/7983 K. Sayılı ve 20.09.206 tarihli kararında “Araçta meydana gelen değer kaybının; Aracın serbest piyasa koşullarına göre kaza tarihi itibariyle hasarsız haldeki ikinci el rayiç değeri ile aracın yaşı, özellikleri, hasar miktarı ve hasarlı kısmın özellikleri dikkate alınarak, kazadan sonraki hasarlı halinin rayiç değeri tespit edilip bu iki miktar arasındaki azalmaya (farka) göre hesaplanması gerekir.” Şeklinde hüküm altına almaktadır.
Kazaya karışan bir aracın değer kaybı, aracın marka ve modeli, teknik özellikleri, kazadan kaynaklanan hasarın boyutu, yapılan onarımlar, kilometresi ve yaşına göre belirlenir. Değer kaybı hesaplanırken, kazadan önce aracın hasarsız piyasa değeri ile kazadan sonraki hasarlı hali arasındaki fark göz önünde bulundurulur. Ancak değer kaybı talep edilebilmesi için, hasar gören parçaların daha önce başka bir kazadan kaynaklı zarar görmemiş olması gerekmektedir. Önceden onarılmış parçalar için tekrar değer kaybı talebinde bulunulamaz.
Araç değer kaybı başvurusunda bulunabilmek için çeşitli belgelerin hazırlanması gerekmektedir. Bu belgeler şunlardır:
- Kaza tespit tutanağı,
- Kusur oranlarını gösteren belge,
- Hasara ilişkin fotoğraflar,
- Onarımla ilgili fatura ve servis belgeleri,
- Araç ruhsatı, sürücü ehliyeti ve kimlik belgesi,
- Zorunlu mali sorumluluk sigortası (ZMSS) ve kasko poliçeleri.
Tüm bu belgelerle birlikte öncelikle sigorta şirketine başvuruda bulunulması gerekmektedir.
Araç Değer Kaybı Nasıl Talep Edilir?
Araç değer kaybı tazminatını talep etmek için kazada kusurlu olan tarafın sigorta şirketine başvuruda bulunulmalıdır. Başvurunun yapılmasının ardından sigorta şirketi, değerlendirme sürecini başlatır ve 15 gün içerisinde başvuru sahibine dönüş yapmalıdır.
Eğer sigorta şirketi başvuruyu olumsuz sonuçlandırırsa veya talep edilen tazminat karşılanmazsa, Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru yapılabilir. Sigorta şirketi ile çözüme ulaşılamaması halinde dava açılması da mümkündür. Araç sahiplerinin bu süreçte hak kaybı yaşamamaları adına Sigorta Hukuku konusunda uzman bir avukattan destek almaları önemlidir.
Araç Değer Kaybı İçin Sigorta Şirketine Başvuru Süreci
Araç değer kaybı talebi için gerekli belgelerin eksiksiz hazırlanması ve sigorta şirketine başvurulması gerekmektedir. Başvuruda bulunulması için gerekli belgeler şunlardır:
- Kaza tespit tutanağı,
- Ekspertiz raporu,
- Araç ruhsatı ve sigorta poliçeleri,
- Hasara ilişkin fotoğraflar,
- Araç sahibinin kimlik bilgileri,
- Vekil aracılığıyla yapılacak başvurularda vekaletname ve avukat bilgileri.
Başvuruda, tazminat ödemesinin yapılacağı banka hesap bilgilerinin eksiksiz şekilde eklenmesi gerekmektedir.
2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 97. maddesi gereğince, dava açılmadan önce ilgili sigorta şirketine yazılı olarak başvuruda bulunulması zorunludur. Sigorta şirketi başvuruya 15 gün içinde yazılı olarak yanıt vermek zorundadır. Eğer talep reddedilirse, Sigorta Tahkim Komisyonu’na veya mahkemeye başvurulabilir. Sigorta şirketine başvuru yapılmadan açılan davalar, usul yönünden reddedilecektir.
Araç Değer Kaybı İçin Zamanaşımı Süresi Ne Kadardır?
Araç değer kaybı talepleri, Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) 72. maddesi uyarınca haksız fiil zamanaşımı sürelerine tabidir. Buna göre, zarar gören kişi zararı ve sorumlu tarafı öğrendiği tarihten itibaren 2 yıl, her durumda ise kazanın gerçekleştiği tarihten itibaren 10 yıl içinde talepte bulunmalıdır. Bu sürelerin aşılması durumunda dava açma hakkı kaybolmaktadır.
Araç Değer Kaybı Dilekçe Örneği
XXX SİGORTA ANONİM ŞİRKETİNE
BAŞVURU YAPAN :
VEKİLİ :
BAŞVURUDA BULUNULAN
KARŞI TARAF : XXX SİGORTA
TALEP KONUSU : ……. Tarihinde sürücü A sevk ve idaresindeki 16 XX 00 plakalı araç, müvekkil B’nin 34 XX 00 plakalı motosikletine çarparak yaralamalı ve maddi hasarlı trafik kazasına ve dolayısıyla değer kaybına sebebiyet vermiştir.
Kazada 16 XX 00 plakalı araç sürücüsü A %100 kusurlu bulunmuştur.
Kazaya sebep olan araç ……. Acente ve ……… poliçe numarası ile kurumunuzca sigorta edilmiştir.
Kazaya sebep olan aracın poliçesi kurumunuzca yapılmış olduğundan iş bu başvurunun tarafınıza yapılma zorunluluğu hasıl olmuştur.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 97.Maddesi gereğince müvekkilimizin zararının tazmini talebi için işbu başvuru poliçe üst limiti göz önüne alınarak meydana gelen kaza nedeniyle; değer kaybı tazminatı, maddi tazminat, iş göremezlik, sağlık masrafları, kazanç kaybı, maluliyet durumu, bakıcı gideri ve kazanın oluşturduğu olumsuz psikolojik etkenler , çevresel faktörler nedeniyle manevi tazminat ve diğer tüm tazminat haklarının hesaplanarak tarafımıza bildirilmesini ve aşağıda bilgileri verilen hesaba paranın yatırılmasını talep ederiz.
Bahse konu kazadan dolayı kazanın meydana geldiği tarihte geçerli sigorta poliçesinin üst limitinin tarafımıza ödenmesini talep etmekteyiz. Başvurunun tarafınıza tebliğ tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte 15 gün içerisinde aşağıda belirtilen IBAN numarasına ödeme yapılmasını, aksi halde dava yoluna gideceğimizi tarafınıza ihtar ederiz.
IBAN BİLGİLERİ:
EK : Vekâletname, KTT, Eksper Raporu, Kaza Fotoğrafları