Eşdeğer parça uygulaması, trafik kazası sonucunda araçta meydana gelen hasarlı parçanın orijinal parça yerine teknik ve kalite açısından orijinal parçaya eşdeğer kabul edilen parçanın kullanılmasıdır. Zorunlu trafik sigortası ve kasko sigortası poliçeleri kapsamında Maliyetin düşürülmesi amacıyla eşdeğer parça uygulamasına sigorta şirketi teşvik etmektedir. Eşdeğer parçaların E-Mark, TSE vb. kalite standartlarına uyması koşulu bulunmaktadır. Ayrıca eşdeğer parçanın orijinal parça yerine kullanılabilmesi için işlevsel olarak aynı olmaları da gerekmektedir. Eşdeğer parça ile orijinal parça garanti süreleri aynı olmak mecburiyetindedir. Eşdeğer parça uygulaması Hazine ve Maliye Bakanlığı Sigortacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SDDK) tarafından yönetmeliklerde düzenlenmiştir. Eşdeğer parça uygulaması tüketici rızasına bağlıdır.
Eşdeğer Parça Nedir?
Eşdeğer parça, aracın hasar gören parçasının orijinal parça ile aynı kalite, aynı işlevsellik ve aynı dayanıklıkta olduğu parçalardır. Eşdeğer parçalar bağımsız standartlara uygun şekilde üretilmekte olup orijinal parçaya nazaran daha ekonomiktir. Ayrıca orijinal parçaların temini zaman alabilirken eşdeğer parçaların temin edilmesi daha kolaydır. Trafik sigortası, kasko sigortası ve özel servislerdeki onarımlarda eşdeğer parça kullanımı yaygın olarak tercih edilmektedir. Eşdeğer parça kullanımı maliyet olarak daha uyguna gelmesi sebebiyle tercih edilmektedir. Eşdeğer parçanın performansı, güvenliği ve dayanıklığı hususlarına dikkat edilmesi gerekmektedir.
Eşdeğer Parça Nasıl Tespit Edilir?
Eşdeğer parça tespiti, otomotiv sektöründe orijinal parçaya uygun aynı işleve sahip parçayı bulma süreci olarak karşımıza çıkmaktadır. Eşdeğer parçanın tespit edilebilmesi için öncelikle değişmesi gereken orijinal parça numarası veyahut kodunun belirlenmesi gerekmektedir. Orijinal parça numarası parçanın üzerinde ya da yetkili servislere ait listelerde mevcut olabilmektedir. Akabinde orijinal parçanın işlevi ve teknik özellikleri ile eşdeğer parçanın özellik ve işlevi arasında kıyaslama yapılması gerekmektedir. Bu adım eşdeğer parça kullanımında son derece önem arz etmektedir. Orijinal parça üreticilerinin kataloglarında eşdeğer parça listesi bulunmaktadır. Üreticilerin web sitesinden bu kataloglara erişim sağlayarak eşdeğer parça tespiti yapılabilmektedir. Buna ek olarak internette bulunan çeşitli eşdeğer parça aramak için TecDoc, Partslink24 ve yedek parça tedarikçileri gibi internet sitelerinden eşdeğer parça tespiti yapılabilmektedir. Bu süreçte orijinaline en uygun eşdeğer parçanın seçilebilmesi için uzman kişilerden yardım alınması gerekmektedir. Aksi taktirde ilerleyen süreçte sıkıntılarla karşılanması kaçınılmazdır. Özellikle eşdeğer parça temininde parçanın sertifikalı olması, araca uygun olması, yüksek kaliteli parça olmasına dikkat edilmelidir.
Tavsiye Yazı: Araç Değer Kaybı Nedir?
Eşdeğer Parça Uygulaması Yargıtay Kararları
T.C. YARGITAY 17. HUKUK DAİRESİ E. 2008/2862 K. 2009/682 T. 16.2.2009
“Somut olayda davacı hasarlı araç davalı tarafça tamir ettirilmiş ve davacı ibra belgesi imzalamış ise de tamirden bir ay sonra aracın tamiri sırasında orijinal parça kullanılmadığı ve bazı aksamın da tamir edilmediği mahkemece tespit edilmiştir. Gerçek zarar yukarıdaki ilke kapsamında giderilmemiş olup, gizli ayıp mevcuttur. Davacı hasarlanan parçanın 2.el çıkma parça ile değişimini kabule zorlanamaz. Süresinde tespit yaptıran ve dava açan davacının BK. 198. maddesine göre ayıplı haliyle kabulü de söz konusu değildir.
T.C. YARGITAY 17. HUKUK DAİRESİ E. 2014/15938 K. 2014/13033 T. 30.9.2014
“Dava, trafik kazasından kaynaklanan maddi tazminat istemine ilişkindir. Somut olayda, hükme esas Adli Tıp Kurumu raporunda davacıya ait aracın onarımının hesaplanmasında orijinal parçalar yanında eşdeğer parçaların da esas alındığı anlaşılmaktadır. Gerçek zarar ancak aracın onarımında tamamen orijinal parçalar kullanılmak suretiyle sağlanır. Bu durumda mahkemece Adli Tıp Kurumu raporunda orijinal parça kullanılarak hesaplanan gerçek hasar miktarının doğru olduğunun kabulü gereklidir. Mahkemece; orijinal parça hesabına göre belirlenen miktar hükme esas alınması gerekirken, yan sanayi yedek parça hesabına göre hüküm verilmesi bozmayı gerektirmiştir.”